درمان در اختلال اضطراب فراگیر (قسمت دوم)
اختلال اضطراب فراگیر، موضوعی است که به نگرانی مزمن و بیمارگونه درباره رویدادهای عادی و غیر آسیب‌زای زندگی منجر می‌شود در حالیکه فرد نمی‌تواند این نگرانی‌ها را کنترل کند. در مقاله درمان در اختلال اضطراب فراگیر (قسمت اول)، به بررسی درمانهای موثر در اختلال اضطراب فراگیر در دو حوزه ی دارو درمانی و روان‌درمانی پرداختیم. در ادامه درمان شناختی-رفتاری را در درمان اختلال اضطراب فراگیر بررسی خواهیم کرد.
درمان در اختلال اضطراب فراگیر
موثرترین درمان بیمار دچار اختلال اضطراب فراگیر احتمالا ترکیبی از رویکردهای روان درمانی، دارو درمانی، و درمانهای حمایتی است، در مقاله پیشین به بررسی درمان دارویی در اختلال اضطراب فراگیر پرداختیم، در این مقاله درمان شناختی-رفتاری را به تفصیل مورد بررسی قرار خواهیم داد.
درمان شناختی-رفتاری
در بخش پیشین گفتیم که نظریه های پسیکولوژیک دربارۀ GAD اعتقاد دارند که سوء گیری شناختی و باورهای غلط دربارۀ عملکرد و کارآیی نگران شدن، عامل اصلی ایجاد و تداوم این اختلال است. بر این اساس، به نظر می رسد که درمان شناختی- رفتاری روش مناسبی برای مقابله با GAD باشد. درمان شناختی- رفتاری برای اختلال اضطراب تعمیم یافته معمولاً از تعدادی عنصر تشکیل می شود که مهمترین آنها عبارتند از:
- خود- نظارتی
- آموزش ریلکسیشن یا آرمیدگی
- بازسازی شناختی
- تمرین رفتاری
در خود- نظارتی، خود ناظری به درمانجویان آموزش داده می‌شود که از الگوی ثابت رفتاری خود و جرقه‌هایی که باعث آغاز نگرانی می‌شوند، آگاه شوند. این جرقه‌ها معمولا افکار فرد درباره رویدادهای آینده هستند، رویدادهایی که احتمال وقوع آنها بسیار کم است (مثلا مرگ یکی از بستگان در تصادف رانندگی به هنگام رفتن به اداره). همچنین به درمانجویان توضیح داده می‌شود که این افکار سازه‌های شناختی هستند نه رویدادهای واقعی.
روش ریلکسیشن یا آرمیدگی روش خوبی برای مقابله با استرس مزمن در مبتلایان به GAD است. یکی از تکنیک‌های خاص در آموزش ریلکسیشن، آرام بخشی تدریجی ماهیچه هاست. آموزش ریلکسیشن می‌تواند به اندازه بعضی انواع درمان های شناختی مؤثر باشد.
از بازسازی شناختی برای به چالش کشیدن سوگیری در پردازش اطلاعات در مبتلایان به GAD استفاده می‌شود. این افراد اغلب درباره فراوانی وقوع رویدادهای منفی باورهای غلط دارند. در بازسازی شناختی به آنها کمک می‌شود تا افکاری دقیق تر ایجاد کنند. یکی از روش‌های انجام دادن این کار استفاده از یادداشت‌های روزانه است. از درمانجویان خواسته می‌شود که نگرانی‌های خود و احتمال واقعیت پیدا کردن آنها را هر روز در یک دفترچه بنویسند و بعد رویدادهای به واقعیت پیوسته را با این تخمین‌های افراطی مقایسه کنند. در بعضی بازسازی‌های شناختی، دو نوع باور غلط افراد همیشه نگران، مورد چالش قرار می‌گیرند و با باورهای صحیح جایگزین می‌شوند:
- باورهای غلط فرد درباره فواید نگران شدن
- باور افراد همیشه نگران به این که تردید و بلاتکلیفی را باید با فکر کردن به تمام سناریوهای ممکن حل کرد. (منظور از بلاتکلیفی یا ابهام این است که فرد نمی داند در آینده چه اتفاقی روی خواهد داد و معمولا فکر می‌کند که این اتفاق رویداد بدی خواهد بود. منظور از ناتوانی در پذیرش ابهام یا بلاتکلیفی، این است که فرد فکر کردن درباره اتفاق بدی را که ممکن است در آینده روی دهد غیرقابل تحمل می یابد)
در تمرین رفتاری، رفتارهای خوب و سازگارانه برای مقابله (کنارآمدن، کوپینگ) تمرین می‌شوند تا به هنگام مواجهه با جرقه آغاز کننده نگرانی، فرد بتواند آنها را به کار ببرد. این تمرین می‌تواند به طور تجسمی یا به طور عملی باشد. در بعضی روش‌های کوپینگ، از تمرین‌های ریلکسیشن یا فعالیت‌های لذت بخشی که حواس را به جای دیگری غیر از نگرانی معطوف می‌کنند، استفاده می‌شود. درمان شناختی-رفتاری برای GAD هم با درمانهای دارویی و هم بدون آنها مؤثر واقع می شود و آثار آن در بسیاری از درمانجویان طولانی مدت است.
منبع: مرکز روانشناسی ماهان