تحلیل رفتار متقابل

تحلیل رفتار متقابل اولين بار توسط اريك برن (1960) معرفي شد كه بعد از آن مقبولیت زیادی در موقعيتهاي روان درماني پيدا كرده است .برن ، این درمان را بر اساس چهار سطح مختلف طبقه بندي كرده است:

کنترل اجتماعي: اولين گام بهبود مراجع،کنترل رفتارهاي ناسالم در بافت اجتماعي است حتي اگر او هنوز احساس بدي در مورد مشکلات خود داشته باشد
بهبود علائم: نه تنها مربوط به كنترل رفتار فرد مي باشد، بلکه احساس رهايي از سردرگمی و اضطراب را نيز در بر دارد.
درمان انتقالي: در اين مرحله، مراجع از حمايت درمانگر برخوردار است و او را به عنوان والدی حمايتگر كنار خود مي يابند، و با تکيه بر اين انتقال مي تواند خودش را از نمایش نامه ای که در مسير تحول به دست خودش نوشته است، آزاد سازد.
درمان نمايش نامه: در پايان درمان مراجع داراي يك بالغ يکپارچه مي شود كه مي تواند درمانگر درونی خود را براي درمان انتقالي، غالب سازد. او هم اكنون مي تواند به طور دائم دور از نمایش نامه خود حركت كند و در نتيجه خود را فردي مسئول و ماهر درك مي كند که می تواند در رابطه با واقعیت جاري به طور مستقل احساس، فکر و عمل كند.

تاریخچه تحول فکر برن

مبتکر فکر اصلی درمان مبتنی بر تحلیل رفتار متقابل فردی به نام گرینکر بود که به سال 1900 میلادی متولد شد و در سال 1921 دکتری طب خود را از کالج طب راش اخذ کرد. اریک برن، که نامش بیشتر با این نظریه متداعی و همراه است، و در واقع تعقیب کننده و توسعه دهنده افکار گرینکر است.

تحلیل ساختی- محاوره ای، نظریه ای منظم و هماهنگ درباره شخصیت و پویایی های اجتماعی ارائه می دهد که از تجربه بالینی و شکلی از درمان عقلانی و عمل گرا استنتاج شده است. این نوع درمان به کار اکثریت عظیمی از بیماران روانی می آید. به سهولت به وسیله آنان درک می شود و به طور طبیعی با وضع آنان تطبیق می کند. شیوه ساختی _ محاوره ای تلاشی بود در جهت از بین بردن معایبی که بر بسیاری از شیوه های قبلی درمان (مستقیم و غیرمستقیم) مترتب بود. زیرا این روش می تواند توانایی بیمار را در تحمل و کنترل اضطراب هایش به سرعت افزایش دهد و روند عملکرد مرضی او را محدود کند. اریک برن هنگامی که تصمیم گرفت به درمان جویان نه به آموزگاران خود گوش کند، به طور تصادفی برای اولین بار به این پدیده پی برد که افراد به صورت والد، کودک، یا بالغ با هم ارتباط برقرار می کنند. او به مدت 10سال روان کاوی را اجرا می کرد و یاد گرفته بود هر چیزی که درمان جویان می گفتند به زبان نظری که از معلمان خود کسب کرده بود برگرداند. بنابراین، وقتی درمان جویی اظهار می داشت: « احساس می کنم که انگار پسر بچه ای درون من است». برن مانند اوتو فنیکل معمولا پسربچه را به معنی آلت مردی درون فکنی شده تعبیر می کرد و این احساس مهم ترین واقعیت بالینی در تعیین روند زندگی درمان جو بود. هنگامی که درمان پیش رفت برن در موقع مناسبی پرسید: « اکنون کدام قسمت شما صحبت می کند، پسربچه یا مرد بالغ؟». در همان لحظه با پرسیدن سوال، تحلیل تبادلی متولد شد.

نظریه تحلیل تبادلی، که درآن بر چگونگی روابط متقابل و حالت های مختلف شخصیت- حالت های من- تاکید می شود، فکر جدیدی نیست، بلکه در گذشته های بسیار دور ریشه دارد. انسان همواره می خواسته است که به چگونگی روابطش با خود و دیگران پی ببرد و پویایی های آن را شناسایی کند. اعتقاد به دو بعد خوب و بد در انسان و در کشمکش بین آنها از آغاز پیدایش انسان رایج بوده است و در سرتاسر تاریخ و فلسفه ادیان از آن یاد شده است. این اعتقاد به ماهیت دو بعدی انسان و آثار مربوط به تعلیم و تربیت و روانشناسی تاثیر گذاشته است و حتی به صورت های متنوع و گسترده تر تبیین شده است. از این رو، دیدگاه اجزا نگرانه برن را شاید بتوان تداوم و توسعه اعتقادات اولیه دانست.

تحلیل رفتار متقابل اغلب به عنوان یک روان درمانی جامع تعریف می‌شود، زیرا سایر عناصر درمان را که شامل موارد زیر است در برمی‌گیرد:

روان درمانی روان پویایی
روان درمانی انسان گرایانه
روان درمانی منسجم
روان درمانی روانکاوی

مفاهیم روان درمانی تحلیل رفتار متقابل

در روان درمانی تحلیل رفتار متقابل سه مفهوم کلیدی وجود دارد که پایه و اساس هدف آن در راستای درک مشکلات و نحوه بهبود اوضاع است.

حالت های نفسانی: بخش وسیعی از تجزیه و تحلیل رفتار متقابل شامل حالت‌های نفسانی است که در ادامه به آنها می‌پردازیم، این بخش به سه قسمت اصلی شخصیت انسان اشاره کرده و نحوه ارتباط ما با دیگران را تعیین می‌کند:

حالت نفسانی کودک: رفتارها، افکار و احساساتی که از کودکی تکرار می‌شود.
حالت نفسانی بزرگسالان: رفتارها، افکار و احساسات در پاسخ به شرایط فعلی
حالت نفسانی والدین: رفتارها، افکار و احساسات کپی شده از والدین

رفتار متقابل: حالات نفسانی که پیشتر ذکر شد به منظور ایجاد تعامل و رفتارهای متقابل، با هم ارتباط دارند. وقتی این حالات نفسانی کارکرد خوبی با هم نداشته یا با هم در تعارض باشند، دیدی مخدوش از زندگی و جهان برای انسان ایجاد می‌کنند.

نمونه‌های غیرارادی: این الگوها ناشی از افکار، احساسات و رفتارهایی هستند که می‌توان منشا و ریشه آنها را در ممنوعیت‌ها و خط قرمزهایی که در دوران کودکی برای ما تعیین شده اند، جستجو کرد. از آنجا که این موارد در فرآیند درمان آشکار می‌شوند، می‌توان روش‌هایی را برای افزایش اعتماد به نفس و پیشرفت به سمت تغییرات مثبت در نظر گرفت.

نقش درمانگر
درمانگر فضایی امن، محترمانه و بدون قضاوت ایجاد می‌کند تا رابطه مثبت او با مخاطب شده بیشتر شده و بتوان در روابط خارج از درمان از او الگوبرداری کرد.
مشاوران تحلیل رفتار متقابل بر این عقیده هستند که همه ما بر خلاف برخی مسیرهای از پیش تعیین شده قادر به زندگی مطلوب خود هستیم. آنها برای افکار ناخودآگاهی که ریشه در گذشته ما دارد و پتانسیل ما را محدود می‌کند راه حل‌هایی مییابند و به ما در تغییر این طرز فکر کمک می کنند.

از رواندرمانی تحلیل رفتار متقابل چه انتظاری باید داشت؟

معمولا جلسات درمانی، چگونگی شکل‌گیری شخصیت فرد را بر اساس تجربیات او (به ویژه تجربیات دوران کودکی) مورد بررسی قرار می‌دهند. این نوع درمان به ما کمک می کند تا احساسات و عادات مشکل سازی که برای دستیابی به نتیجه بهتر نیاز به تغییر دارند را شناسایی کنیم.

در روان درمانی تحلیل رفتار متقابل، درمانگر به شما کمک می‌کند تا راه‌هایی برای حل مشکلات فعلی خود بیابید. همچنین شما می‌توانید ابزارهای مفید روزمره‌ای را که ممکن است در آینده برای یافتن راه حل‌ها مورد استفاده قرار بگیرد افزایش دهید تا در آینده به‌صورت مستقل بر زندگی خود کنترل داشته باشید.

منبع: klearminds.com