مدل پرما
پرما مدلی برای بهزیستی و شادکامی از مارتین سلیگمن
جست‌وجوی شادی یکی از مواردی است که انسان‌ها از ابتدا به دنبال آن بودند. با این حال، تعریف دقیق مفهوم "شادی" اغلب دشوار است.
زندگی خوب، شکوفایی، خودشکوفایی، بهزیستی و داشتن هدف کلماتی هستند که با شادی به ذهن خطور می کنند. آیا می توان در میان یک دنیای آشفته و شرایط منفی، هر یک از این ها را تجربه کرد؟ آیا می‌توانیم یاد بگیریم که رشد کنیم یا مهارت‌هایی پیدا کنیم که به این «زندگی خوب» منجر شود؟
آموزه های روانشناسی مثبت گرا به شما کمک می کند تا به قله های یافتن هدف، معنا و شادکامی برسید.
در سال 1998، دکتر مارتین سلیگمن از سخنرانی افتتاحیه خود به عنوان رئیس جدید انجمن روانشناسی آمریکا استفاده کرد تا تمرکز را از بیماری روانی و آسیب شناسی به مطالعه آنچه در زندگی خوب و مثبت است تغییر دهد.
سلیگمن مدل پرما را با پنج مولفه انتخاب کرد، او معتقد بود این مولفه ها مستقل از یکدیگر تعریف و اندازه گیری می شوند.
5 مولفه عبارتند از:
P. احساسات مثبت (Positive emotions)
احساسات مثبت شامل امید، علاقه، شادی، عشق، شفقت، غرور، سرگرمی و سپاسگزاری است.
احساسات مثبت شاخص اصلی شکوفایی هستند و می توان آنها را پرورش داد یا آموخت تا بهزیستی را بهبود بخشد.
زمانی که افراد بتوانند احساسات مثبت را در زندگی روزمره جستجو و تجربه کنند، تفکر و عمل همیشگی را بهبود می بخشند و سبب تقویت انعطاف پذیری می گردند.
راه های ایجاد احساسات مثبت عبارتند از:
- گذراندن وقت با افرادی که به آنها اهمیت می دهید
- انجام فعالیت هایی که از آنها لذت می برید
- گوش دادن به موسیقی نشاط آور یا الهام بخش
- فکر کردن در مورد چیزهایی که برای آنها سپاسگزار هستید
E. دل مشغولی (Engagement)
جریان( درگیر بودن، غرقگی ) شامل از دست دادن خودآگاهی و جذب کامل در یک فعالیت است. به عبارت دیگر، زندگی در لحظه حال و تمرکز کامل بر روی کار انجام شده است.
وقتی افراد از نقاط قوت شخصیت خود استفاده می کنند، احتمال بیشتری وجود دارد که جریان را تجربه کنند. تحقیقات در مورد مشغولیت نشان داده است که افرادی که سعی می کنند هر روز به روش های جدید از نقاط قوت خود به مدت یک هفته استفاده کنند، بعد از شش ماه شادتر و کمتر افسرده می شوند.
راه های افزایش تعامل:
- در فعالیت هایی شرکت کنید که واقعاً دوست دارید، جایی که وقتی آنها را انجام می دهید حس زمان را از دست می دهید.
- زندگی در لحظه را تمرین کنید، حتی در حین کارهای روزمره.
- زمانی را در طبیعت بگذرانید، تماشا کنید، گوش دهید و آنچه را که در اطرافتان اتفاق می افتد مشاهده کنید.
- نقاط قوت شخصیت خود را شناسایی کرده و در مورد آنها بیاموزید و کارهایی را انجام دهید که در آنها عالی هستید.
R. روابط موثر (Positive Relationships)
روابط شامل تمام تعاملات مختلفی است که افراد با شرکا، دوستان، اعضای خانواده، همکاران، مدیران/مربیان و جامعه خود به طور کلی دارند.
روابط در مدل PERMA به احساس حمایت، دوست داشتن و ارزش گذاری توسط دیگران اشاره دارد. روابط بر اساس این ایده که انسان ها ذاتا موجودات اجتماعی هستند در مدل گنجانده شده است
نحوه ایجاد روابط:
- به کلاس یا گروهی بپیوندید که مورد علاقه شماست.
- از افرادی که به خوبی نمی شناسید سوال بپرسید تا در مورد آنها بیشتر بدانید.
- با افرادی که با آنها آشنا هستید دوستی ایجاد کنید.
- با افرادی که مدتی است با آنها صحبت نکرده اید یا با آنها ارتباط نداشته اید در تماس باشید.
M. معنا (Meaning)
یکی دیگر از ویژگی های ذاتی انسان، جستجوی معنا و نیاز به داشتن احساس ارزش و ارزشمندی است.
سلیگمن (2012) معنا را به عنوان تعلق و یا خدمت به چیزی بالاتر از خودمان مورد بحث قرار داد. داشتن هدف در زندگی به افراد کمک می کند تا در مواجهه با چالش یا ناملایمات مهم بر روی آنچه واقعا مهم است تمرکز کنند.
داشتن معنا یا هدف در زندگی برای هر کسی متفاوت است.
احساس معنا توسط ارزش‌های شخصی هدایت می‌شود و افرادی که گزارش می‌دهند در زندگی هدف دارند، عمر طولانی‌تر و رضایت بیشتر از زندگی و مشکلات سلامتی کمتری دارند.
راه های ساخت معنا:
- در یک هدف یا سازمانی که برای شما مهم است درگیر شوید.
- فعالیت های خلاقانه و جدید را امتحان کنید تا چیزهایی را که با آنها ارتباط دارید پیدا کنید.
- به این فکر کنید که چگونه می توانید از علایق خود برای کمک به دیگران استفاده کنید.
- زمان با کیفیتی را با افرادی که برایتان مهم هستند بگذرانید.
A. دستاوردها (Achievement)
Achievement Accomplishment در PERMA به عنوان دستاورد، تسلط یا شایستگی نیز شناخته می شود.
احساس موفقیت نتیجه تلاش برای رسیدن به اهداف، تسلط بر تلاش و داشتن انگیزه شخصی برای به پایان رساندن کاری است که می خواهید انجام دهید.
این احساس به بهزیستی و شادکامی شما کمک می کند زیرا افراد می توانند با احساس غرور به زندگی خود نگاه کنند.
دستیابی به اهداف درونی (مانند رشد و ارتباط) نسبت به اهداف بیرونی مانند پول یا شهرت منجر به سود بیشتر در رفاه می شود.
راه های ایجاد دستاورد:
- به موفقیت های گذشته فکر کنید.
- به دنبال راه های خلاقانه برای جشن گرفتن دستاوردهای خود باشید.
منبع:
https://positivepsychology.com/perma-model/